Hedgefondsen lagen tijdens de kredietcrisis behoorlijk onder vuur. Veel
fondsen maakten niet waar wat ze beloofden: een positief rendement, ongeacht
de richting van de beurzen. Bovendien hekelden veel beleggers het gebrek aan
transparantie.

Maar inmiddels lijken hedgefondsen weer wat populairder te worden. De
Amerikaanse onderzoeker Hedge Fund Research (HFR) becijfert het geïnvesteerd
vermogen in de wereldwijde hedgefundindustrie op 2,13 biljoen dollar, een
recordbedrag.

Dit is deels te danken aan een stijgende instroom: in het eerste kwartaal
stroomde er meer dan zestien miljard dollar naar hedgefunds, de grootste
toename in vijf jaar. Maar ook de goede performance speelt ongetwijfeld een
rol. De HFRI Fund Weighted Composite Index, een wereldwijde hedgefund-index,
behaalde in de eerste drie maanden van dit jaar een rendement van 4,8
procent, de sterkste kwartaalwinst sinds 2006.

Hoger rendement

Dat is geen uitzondering, want uit internationaal onderzoek door KPMG blijkt
dat hedgefondsen aanzienlijk beter renderen dan aandelen, obligaties en
grondstoffen. Over een periode van zeventien jaar leverden hedgefondsen
jaarlijks gemiddeld 9,07 procent op, na aftrek van kosten. Het gemiddelde
jaarrendement van aandelen bedroeg over deze periode 7,18 procent, terwijl
obligaties onder de streep 6,2 procent winst opleverden en grondstoffen 7,27
procent.

Bovendien waren hedgefondsen volgens de accountantsorganisatie over het
algemeen minder risicovol en volatiel dan aandelen en grondstoffen.

Risico’s afschermen

De term hedgefund is afgeleid van het Engelse 'hedge', dat 'afscheiden'
betekent. Dat is ook precies wat zo'n fonds doet: het schermt met een breed
scala aan beleggingstechnieken risico's af en probeert zo onder alle
marktomstandigheden een positief rendement te behalen.

Dat 'hedgen' kan op allerlei manieren. Bijvoorbeeld door long te gaan op het
ene aandeel en short op het aandeel van de concurrent. Een ander, meer
omstreden, instrument is short-selling, waarbij een beheerder aandelen
selecteert die naar verwachting zullen dalen. Hij leent deze aandelen van
andere beleggers en verkoopt deze vervolgens, met het idee ze later terug te
kopen tegen een lagere koers, waarmee hij de lening afbetaalt. De winst is
het verschil tussen de hogere verkoopprijs en de lagere terugkoopprijs.

Hedgefondsen kunnen in verschillende vermogenscategorieën beleggen: aandelen,
obligaties, futures, opties, grondstoffen en valuta.

Gezien deze verschillen in strategieën en beleggingscategorieën is het geen
wonder dat de hedgefundindustrie een bont gezelschap vormt.
Fondsenspecialist Morningstar
onderscheidt maar liefst 27 verschillende strategieën en Hedge Fund Research
zelfs 32. Deze strategieën kunnen grofweg worden ingedeeld in drie
hoofdgroepen.

Directionele fondsen

Allereerst zijn er fondsen met een zogeheten directioneel karakter. Deze zijn
wat gevoeliger voor het marktsentiment. Ze dekken bijvoorbeeld longposities
in aandelen af door shortposities aan te gaan en bouwen zo bescherming in.

Ook macrofondsen vallen in deze categorie. Deze fondsen spelen in op bepaalde
macro-economische ontwikkelingen, zoals een renteverhoging of oplopende
inflatie. Het rendement van dit type fondsen is volgens Morningstar
vergelijkbaar met dat van aandelen.

Non-directionele fondsen

De tweede hoofdstroming betreft non-directionele fondsen, ook wel absolute
returnfondsen genoemd. Deze fondsen proberen relatieve prijsverschillen te
benutten, onafhankelijk van de richting van de financiële markten. Ze gaan
bijvoorbeeld long op het ene aandeel en short op het aandeel van de
concurrent.

Volgens Morningstar is deze groep het meest geschikt voor conservatieve
beleggers, die minder risico willen lopen en bereid zijn daar wat potentieel
rendement voor op te geven.

Event driven

De derde groep bestaat uit 'event driven strategy'-fondsen. Deze spelen in op
specifieke marktgebeurtenissen, zoals een fusie, overname, faillissement of
doorstart van een bedrijf.

Er bestaan ook beleggingsfondsen die verschillende strategieën combineren.
Verder kun je nog beleggen in ‘fund of funds’: fondsen die beleggen in een
mandje van hedgefondsen.

Binnen de bovengenoemde hoofdstromingen kunnen nog verdere onderverdelingen
worden gemaakt. Zo zijn er hedgefondsen die zich op een specifieke regio
toeleggen, zoals de Verenigde Staten of opkomende markten, maar ook fondsen
die wereldwijd actief zijn.

Sommige fondsen specialiseren zich in aandelen van wat kleinere ondernemingen,
terwijl andere juist het vizier richten op largecaps.

Ook verschilt de hoogte van de hefboom per fonds. Bij fondsen met een hogere
hefboom werken koersveranderingen versterkt door. Deze fondsen bieden zicht
op een hoger en sneller rendement, maar eventuele verliezen kunnen ook
groter uitpakken.

Flexibiliteit

Een belegging in een hedgefonds biedt beleggers een kans om ook in dalende
markten winst te boeken. Ook kun je met zo'n fonds inspelen op specifieke
gebeurtenissen of bepaalde nichemarkten bespelen.

Een ander voordeel is dat de beheerder meer vrijheid en flexibiliteit geniet.
Hij mag bijvoorbeeld verschillende instrumenten hanteren, waardoor hij beter
kan inspelen op marktveranderingen. Bovendien kunnen sommige hedgefondsen
met geleend geld beleggen en zo meer rendement genereren.

Maar die flexibiliteit heeft ook een keerzijde. Beleggen met geleend geld
brengt extra risico’s met zich mee. En een fonds dat veel verschillende
beleggingstechnieken mag hanteren, is voor een belegger lastiger te
doorgronden.

Europese richtlijn

Die transparantie gaat overigens verbeteren. Het Europees Parlement heeft een
richtlijn voor Alternative Investment Fund Managers (AIFMD) goedgekeurd, die
komend jaar in alle lidstaten moet worden geïmplementeerd. Deze verplicht
een hedgefonds tot een betere informatievoorziening, bijvoorbeeld over de
mate waarin het belegt met geleend geld.

Ook komt er strenger toezicht op de financiële gezondheid van de instellingen,
de producten die ze aanbieden en de risico's die de fondsen nemen. Dit alles
moet de markt voor hedgefondsen beter reguleren en de risico's voor
beleggers indammen.

Minimuminleg

Beleggen in hedgefondsen vereist een zorgvuldige fondsselectie. Helaas heb je
geen volledige keuzevrijheid, want veel hedgefondsen hanteren een
minimuminleg. Deze varieert van 10.000 euro tot maar liefst 2 miljoen euro.
Volgens Morningstar is de instapgrens van veel fondsen de afgelopen jaren
wel fors verlaagd, zodat meer fondsen toegankelijk zijn voor particuliere
beleggers.

Een belangrijk aspect om op te letten zijn de kosten, omdat deze ten koste
gaan van het rendement. De beheerkosten variëren van 0,9 procent tot maar
liefst 3 procent. Veel fondsen hanteren daarnaast nog een
resultaatafhankelijke vergoeding, die wordt uitgekeerd als de fondsen boven
een bepaalde grens renderen.

Op slot

Een ander aandachtspunt is de mogelijkheid om in en uit te stappen. Bij de
meeste fondsen kan dit dagelijks. Maar er zijn ook fondsen die slechts één
transactiemoment per jaar kennen. Verder komt het weleens voor dat fondsen
vanwege de magere resultaten (tijdelijk) op slot gaan, zodat je niet bij je
geld kunt. Houd met deze mogelijkheid rekening voor je gaat beleggen en
beleg dus alleen met geld dat je langere tijd kunt missen.

Verder is natuurlijk de gekozen strategie van belang. Wil je weinig risico
lopen of kies je liever voor een fonds met een wat speculatiever karakter?
Wil je graag beleggen in kleinere of grotere fondsen of in een specifieke
markt?

Fund-of-fund

Behalve voor een hedgefonds kun je ook kiezen voor een fund-of-hedgefund. Dit
levert meer spreiding op en het instapniveau ligt vaak een stuk lager. Maar
deze fondsen zijn wel erg prijzig. Ze kennen een beheervergoeding voor zowel
het fonds zelf als de individuele fondsen waarin wordt belegd.

Daar staat wel tegenover dat er een beheerder is die de fondsen zorgvuldig
selecteert. Dat is geen overbodige luxe, want de hedgefondsmarkt kent een
groot verloop. Vorig jaar werden er volgens HFR wereldwijd 1.113 nieuwe
hedgefunds opgericht, het hoogste aantal sinds de start van de
kredietcrisis. Maar in datzelfde jaar verdwenen er ook 775 fondsen.

Een andere optie is beleggen in een tracker in een hedgefondsindex. Deze is
relatief liquide en biedt veel spreiding.

Beurs in paniek, zo kan je toch profiteren. Kom naar het
gratis online seminar van HiQ Invest (ADV)

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl